Karadenizin doğal faunası Laz’lardır. Bunlar, Hopa dan İğneada ya kadar tüm Karadenizde endemik olarak bulunurlar. Sözleri tatlı, kavak ağacı gibi dik , yalçın kayalar gibi mağrur, manolya gibi alıngan, papatya gibi hüda-i nabit, Lazikus lazanya familyasının Cucurbitacea alt sınıfından , uzun boylu, dik bakışlı, ince yapılı, bordo-mavi çiçekler açan otumsu bitkilerdir.
Denizle dağ arasında yer alan dar bir şeritte yetişirler. 1800 metreden yüksek rakımlarda nadiren tesadüf edilirler ve "buralara niye çıktın" diye sorulduğunda "hava almak içun..." diye yanıtlarlar. Göçebedirler. Sürekli yer ve iş değiştirirler. Sulak alanlara bayılırlar. "Ahmak ıslatan yağmur"larda bile ıslanmadıklarına inanırlar. Çabuk nem kapar, hızlı parlarlar. Gübreden hoşlanmazlar. Mıhlama ile beslenir ve "vücudun termostatidur" dedikleri ve gövdelerini yazın serin, kışın sıcak tuttuğuna inandıkları çay'a bayılırlar...
Zekâlarını borçlu oldukları Mısır Ekmeği ile beslenir, bol proteinli Hamsi'yi de tavuk yemi yapılmak ve tavukları beslemek üzere ihraç edip, Türk Lirası ile döviz kazanırlar. Rüzgârda kemençe sesi ile hızlı hareket edip, yavaş düşünürler ve biraz geç anlarlar. Dişileri peştemal'lı, erkekleri külâhlı ve de haklarında fıkra üretenleri vurmak için elleri silahlı'dır...
Son zamanlarda bir çok sahteleri türemişse de, gerçek Laz'lar çok enderdir ve öğünmemek için kendilerini kamufle ederler. Ürettiğimiz tonlarla fıkralarla bu nazik ve de ender bitkileri kırarak yok etmeyelum, ayrıca doğanın dengesini de yengesini de bozmayalum...
Dr. Yücel Tanyeri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder