YÜCEL TANYERİ

Ben, Yücel Tanyeri
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela hekimim, yani
Büyücü falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Lojmanda otururum,
Üniversitede çalışırım.
Ne başımda bulut gezdiririm,
Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet.
Ne İngiliz kralı kadar
Mütevaziyim,
Ne de Celâl Bayar'ın
Sabık ahır uşağı gibi aristokrat.
Ispanağı çok severim
Puf böreğine hele
Biterim
Malda mülkte gözüm yoktur.
Vallahi yoktur.
Orhan Veli ile Melih Cevdet'tir
En sevdiğim şairler.
Bir kızım vardır,
İki de torunum pek muteber;
İsmini söyleyemem
Çiçekle uğraşanlar bulsun.
Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım,
Ne bileyim,
Belki daha bin bir huyum vardır.
Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya.
Onlar da bunlara benzer...


Beni, benden iyi anlatan Orhan Veli'ye teşekkürlerimle...

7 Ocak 2020 Salı

KIZIL KMERLER...



- 26-27 Şubat 2019, Phnom Penh-Kamboçya -

1950'li yıllarda.
Amerika ve Rusya.
Operasyondaydı Güney Batı Asya'da.
Çin-Hindi denilen alanda...

Paylaşılmıştı bu saha.
Kuzey VietnamRusya'ya.
Ve G. Vietnam, LaosKamboçya da.
Amerika arasında...

Krallıkla yönetiliyordu Kamboçya.
Ama 15 yıl sonra.
Devam etmekte olan Vietnam Savaşı'yla.
Düzen değişmeye başladı Kamboçya'da...

ABD, K. Vietnam'ı bombalamaya başlamıştı.
Vietnamlılar Kamboçya'ya sığınmıştı.
Pirinç üretimi % 80 azalmıştı.
Kamboçya'da kıtlık başlamıştı...

İşte bu sıralarda.
Eğitimini almış olan Fransa'da.
Komünist bir siyasetçi, Pol Pot adında.
Döndü vatanı Kamboçya'ya...

Kamboçya Komünist Partisi içinde yükseldi.
Kuzey Vietnamda bir Askeri Kampa yerleşti.
Oradan Çin'e geçti.
Ve Maoist fikirlerle donanıp geri geldi...

Pol Pot, Radikal fikirlerle geri gelmişti.
"Kamboçya Komünist Partisi
Silahlı Birlikleri" isimli.
"Kızıl Kmerler"in başına geçti...

1970 senesiydi.
Askeri bir darbe ile, ABD destekli.
Kamboçya Kralı Sihanouk devrildi. 
Pol Pot başa geçti...

Amerikanın yoğun bombardımanları.
Yiyecek ve Pirinç kıtlığı.
Vietnam'dan gelen sığınmacı çokluğu.
Kamboçya'yı zora sokmuştu...

Pol Pot, Radikal kararlar aldı.
Önce, Komünist Partisi'nin silahlı kanadı.
Kızıl Kmerler'in sayısını arttırdı.
Gerilla sayısını 5 bin'den 70 bin'e çıkardı...

Pol Pot, yeni bir sosyal düzen amaçlıyordu.
1975'de Demokratik Kamboçya kuruldu.
Ülkenin tüm idaresi Pol Pot'daydı.
Mao'cu Radikal bir harekat başlamıştı...

Para, din, teknoloji.
Sanat, spor ve ekonomi.
Toplumu yozlaştıran unsurlardı.
Bunlar yok edilip yeni bir toplum yaratılmalıydı...

Pol Pot'a göre en iyiler Tarım'la uğraşanlardı.
Çiftçilerin dışında kalanlar yozlaşmış insanlardı.
Pol Pot yeni bir halk yaratmak amacındaydı.
Şehirdeki insanları tarlalarda çalışmaya zorladı...

Ülkedeki Üniversiteler, Okullar.
Gazeteler, Dergiler, Fabrikalar.
Bankalar, Dükkanlar.
Tümü kapatıldılar...

Devlet kurumlarında çalışanlar.
Asker, Bürokrat, Diplomat, Doktorlar.
Bilim ve Din adamı, Yazar ve Gazeteciler.
İşkence gördüler ve öldürüldüler...

Aile bireyleri biri birinden kopartıldı.
Çocuklar kollektiflerde eğitime alındı.
Para yürürlükten kaldırıldı.
Herkes Pirinç tarlalarında çalışmaya zorlandı...

Tuol Svay Prey Lisesi.
Bir Hapishane'ye çevrildi.
Binlerce kişi burada işkence ve sorgudan geçirildi.
12 bin kişi burada yaşamını yitirdi...

Milyonlarca insan Pirinç tarlalarında çalıştırıldı.
Salgın hastalıklar başladı.
Açlık ve kıtlık ortaya çıktı.
Milyonlarca kişi yaşamını bu tarlalarda kaybetti...

Pol Pot yönetimindeki bu rejimde.
Yalnızca 3 yıl 8 ay içerisinde.
3 milyon kişi katledildi.
Ülke, nüfusunun 1/3'ini kaybetti...

1978 senesiydi Pol Pot yönetimi.
Vietnam'la savaşa girdi.
Kızıl Kmerler yenildi.
Ve zalim Pol Pot rejimi sona erdi... 

Kamboçya'nın Başkentinde.
Phnom Penh'de.
Görmek için bu felaketlerin izlerini.
Ziyaret ettik iki Müze'yi...

İlki Tuol Sleng, bir Soykırım Müzesi'ydi.
Phnom Penh'in merkezindeydi.
Burası 1975 öncesinde bir Lise idi.
Kızıl Kmerler'ce Hapisane'ye çevrilmişti...

Memur, Asker, Öğretmen, Öğrenci.
Mühendis, Doktor, Din Görevlisi.
İşçi, Sanatçı, Öğretim Üyeleri toplanıyor. 
Öncelikle Tuol Sleng'e getiriliyordu...

Ayni anda 1500 kadar kişi burada tutuluyor.
Çok kötü şartlarda hapsediliyor, sorgulanıyor.
İşkenceler ediliyor ve yaklaşık 17 bin kişi.
Ölüm için Choeung Ek'e gönderiliyordu...

Choeung Ek, Phnom Penh'e 17 km uzaklıkta.
Ölüm Tarlaları olarak adlandırılmakta.
1975-1979 yılları arasında.
Kitle mezarlığı olarak kullanılmış bir saha...

8895 kişinin cesedine ulaşılmış burada.
Ulaşılamayanlar ise bundan çok daha fazla.
Budist Stupa'sı şeklinde bir Anıt ortada.
İçinde kafatasları sergileniyor 5 bin'den fazla...

Her iki Soykırım Müzesi'ni de geziyorsunuz.
İşkenceye şahit oluyorsunuz.
İnsanlara uygulanan zulümleri görüyorsunuz.
Elden bir şey gelmiyor, üzülüyorsunuz...


Phnom Penh Soykırm Müzeleri Fotoğraflarım:
https://photos.google.com/share/AF1QipNISEIRB_4mMMJhW1YwCAteSmRuwyb9ch50Czrg_MZySTTV6duAzyjUtxriy1AS5g/photo/AF1QipN4E73T6J7w6jZxS-25vel4yfprGNr-VvZVVcxE?key=dmtoc1pRLW9FS01LbXNWbnhjTW1EM1FZbTJRN1FR

.