Gara dağlar gar altında galanda
Ben gülmezem
Dil bilmezem
Şavata'dan Hakkari'ye yol bilmezem
Gurban olam, çaresi ne hooy baboooy...
....................
Zap suyu.
Önemli bir akarsu.
Van ve Hakkari illerimizde.
Debisi 87 metreküp saniyede...
Uzunluğu 310 kilometre.
Bunun 189 km'si Türkiye'de.
Ülkemizi terk eder Çukurca ilçemizde.
Musul'da birleşir Dicle nehriyle...
1968 yılında.
Süleyman Demirel zamanında.
Kalkışılır bir asma köprü yapımına.
İstanbul Boğazı'nın iki yakası arasında...
İşte tam bu sıralarda 1968 yılının 3 Nisan'ında.
Milliyet'te Hasan Pulur'un sütununda.
Yukarıdaki şiir yayınlanır Şavata Köprüsü başlığıyla.
Şemsi Belli'nin imzasıyla...
Şiir devam eder:
Bebek yanir, bebek heste, bebek ateş içinde
Ben fakiro
Ben hakiro
Dohtur, ilaç, çarşı pazar tam takiro
Çonçiğ ağlir, çonçiğ ölir, geçit vermiy zap suyi
Parasizo
Çaresizo
Ben halsizo, ben dilsizo, şeher ırak yolsizo
Bu ne haldir, bu ne iştir, hooy babooov
Gara dağlar gar altında ufağ meserler
Yeddi ceset hetim, Zap suyunda yüzerler
Hökümata arz eylesem azarlar.
Şiirin etkisi büyük olur.
"Boğaz köprüsü yapılsın" diyen de vardır.
"Yapılmasın" diyen de vardır.
68 kuşağı zaten ayaktadır...
Şavata'dan Angaraya ses getmir
Bizim getmeğe guvvetimiz heç yetmir
Malımız yoh
Yolumuz yoh
Angara'ya ses verecek dilimiz yoh
Ganadımız, golumuz yoh
Bu ne biçim memlekettir, hooy baboov
Yerin yurdun adresin bilmirem
Angara'da Anayasso
Ellerinden öpiy Hasso
Yap bize bir iltimasso
Bu işin mümkini yoh mi hooyyy baboo?
Şemsi Belli dile getirmişti Şavata'nın sıkıntısını.
Hasso'nun Zap suyunu geçememe sorununu.
Şiir bir anda farkındalık yaratır.
68 gençliği ayaklanır...
Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni.
Abdi İpekçi.
Ve atak 68 gençliği.
Bir araya gelir, başlar Zap suyu projesi...
İstanbul'da milyarlarca lira.
Harcanarak Boğaza Köprü yapılırken.
Zap Suyu'nu insanlar Hakkari'de.
Tele asılarak geçmekteydi 1968 senesinde...
Boğaz Köprüsü yapılsa bile.
Gençlik önceliği Şavata'ya verecektir.
Zap suyu da asma köprü ile geçilecektir.
Yoksul, kimsesiz yöre halkına hizmet gidecektir...
"Boğaza değil, Zap'a köprü".
Sloganı ilgi görmüştü.
68 gençliği birleşmişti.
Toplanıp, Zap'a gidilecekti...
Çeşitli Üniversitelerden gönüllüler.
Bir araya geldiler.
Milliyet Gazetesi bağış kampanyası başlattı.
İlk bağışçı Gazinocular Kralı.
Fahrettin Aslan'dı, 3000 lira bağışladı...
Kısa zamanda.
Toplandı 128 bin Lira.
Yapılan ayni yardımlarla da.
Başlandı inşaata yaz aylarında...
Tam 53 gün sonra.
1969 yılında Eylül'ün 9'unda.
İnşaat tamamlandı.
Zap'ın iki yakası biri birine bağlandı...
Köprünün boyu 51 metre.
Eni de 2.5 metreydi.
Bu asma köprü.
15 köye geçit verecekti...
Köprünün adı Gençlik Köprüsü'ydü.
Bir ara Devrimci Gençlik Köprüsü oldu.
Tabelası 11 kez çalındı, 1999 yılıydı.
Yapılışından tam 30 yıl sonra bombalandı...
Köprü tümüyle yıkılmıştı.
11 yıl sonra yeniden yapıldı.
2010 yılında yeniden açıldı.
Açılışa 81 il'den gençler katıldı...
Yapılışından 50 yıl sonra.
2019 yılının Haziran ayında.
68 kuşağınından yaşlanmış bir Öğrenci daha.
Geçti bu köprüden karşıdan karşıya...
Boğaz Köprüsü hala oradaysa.
Yanına yandaşları gelmiş olsa da.
Gençlik Köprüsü de Şavata'da.
Hala Zap suyu üzerinde durmakta.
Amaçları farklı olsa da...
Gençlik Köprüsü Fotoğraflarım:
Devrimci Gençlik Köprüsü (Belgesel, 1.5 saat süreli) :
.
