YÜCEL TANYERİ

Ben, Yücel Tanyeri
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela hekimim, yani
Büyücü falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Lojmanda otururum,
Üniversitede çalışırım.
Ne başımda bulut gezdiririm,
Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet.
Ne İngiliz kralı kadar
Mütevaziyim,
Ne de Celâl Bayar'ın
Sabık ahır uşağı gibi aristokrat.
Ispanağı çok severim
Puf böreğine hele
Biterim
Malda mülkte gözüm yoktur.
Vallahi yoktur.
Orhan Veli ile Melih Cevdet'tir
En sevdiğim şairler.
Bir kızım vardır,
İki de torunum pek muteber;
İsmini söyleyemem
Çiçekle uğraşanlar bulsun.
Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım,
Ne bileyim,
Belki daha bin bir huyum vardır.
Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya.
Onlar da bunlara benzer...


Beni, benden iyi anlatan Orhan Veli'ye teşekkürlerimle...

9 Mayıs 2020 Cumartesi

BEETHOVEN 250...


- 12 Mayıs 2019, Bonn-Almanya -

Geçen sene bu aylarda.
Bonn'da idim, Almanya'da.
Beethoven doğmuştu Bonn'da.
O'nun doğumunun tam  249. yılında...

Bonn'da doğduğu evi ziyaret ettim.
"Keşke bir sene sonra gelseydim" dedim.
250. yılında burada olmak isterdim.
Belli olmaz, belki seneye gelirdim...

Ama olmadı.
Corona virüs'ü ortaya çıktı.
Tüm dünyayı kasıp, kavurdu.
Almanlar bile doğum yılını kutlayamadı...

Ludwig van Beethowen.
17 Aralık 1770 tarihinde.
Doğmuştu Bonn şehrinde.
Bonngasse 20 numaralı evde...

Müzisyen bir aileden geliyordu.
Çocukken org, piyano, keman, viyola öğrenmişti.
İlk konserini 7 yaşında verdi.
İlk bestesini de 12 yaşında besteledi...

22 yaşında Viyana'ya gitti.
Joseph Haydn'dan dersler aldı.
Kendisini geliştirdi.
İyi bir besteci ve icracı oldu...

Olağanüstü kulaklara sahipti.
1796 senesiydi, 26 yaşındaydı.
Kulaklarında uğultu, çınlama başladı.
Tiz seslerde işitme kaybı olduğunu anladı...

1 Temmuz 1801 tarihinde.
Arkadaşı Karl Amenda'ya mektup yazdı.
İşitmesinin son 3 yıldır kötüye gittiğini,
Bunu bir sır olarak saklamasını söyledi...

O yıllarda Viyana'lı hekimler.
Sessiz ortamda dinlenmesini önerirler.
1802 yılında, Viyana civarında Heiligenstadt'da.
7 ay istirahat eder Nisan-Ekim aylarında...

Bu süre zarfında.
Çınlamaları artar daha da.
İntiharı bile düşünür.
Sanatı için, yaşamaya devam kararı verir...

Dr. Wegeler, tonik ilaçlarla vücudu kuvvetlendirir.
Badem yağı ile yumuşatılmış kulak tıkaçları önerir.
Kulak çınlaması düzelmemektedir.
İşitmesi de giderek kötüleşmektedir...

Bir ara çok güvendiği bir Doktor'a.
Danışır Vering isimli Cerrah'a.
O da ılık Tuna suyu ile banyo yapmasını önerir.
Kulaklar gece-gündüz çınlamaya devam edecektir...

Beethoven, 1812 yılında.
Yani 42 yaşında.
Konuşma ve müziği zor da olsa duyabiliyordu.
Müzik tonlarını da ayırt edebiliyordu...

İki sene sonra 1814 yılında.
Beethoven'in 44 yaşında.
İşitmesinin % 60'ını.
Kaybettiği söyleniyordu...

Beethoven, yaşamının son 13 yılında.
Bulunuyordu tam'a yakın sağır durumda.
Pek mümkün değildi, karşılıklı konuşma.
Ve anlaşma 1814-1827 yıllarında ...

Duymak için kulak trompetleri kullanıyordu.
Ancak bunlar fazla yararlı olmuyordu.
Karşılıklı anlaşma yazışarak sağlanıyordu.
Bunun için 400'e yakın defter kullanılmıştı...

Beethoven, sağırlığın arttığı bu döneminde
Ağırlık vermişti yeni bestelerine.
Hızla başladı birkaç esere.
İnanıyordu ayni anda birkaç beste yapabileceğine...

Piyanosunun sesini duyabilmek amacıyla.
Alıyordu bir tahta parçasını dişlerinin arasına.
Bunu dokundurarak piyanosuna.
Çalışıyordu piyanodan çıkan sesi duymaya...

Ya da.
Piyanosunun bacaklarını kestiriyordu.
Kulağını tahta döşemeye dayıyordu.
Çıkan titreşimleri hissetmeye çalışıyordu...

Beethoven, ölümünden 3 yıl önce.
1824 senesinde.
Besteler meşhur 9. Senfonisi'ni.
Prömiyerde duyamayacaktı seyircilerin sevgisini.
Çünkü işitmesini hemen tümüyle yitirmişti...

Bu müthiş beste.
Günümüzde.
Avrupa Birliği.
Resmî melodisi...

Beethoven, bu dopdolu yaşama.
Veda eder 57 yaşında.
Viyana'da.
Mart'ın 26'sı'nda 1827 yılında...

Aradan iki gün geçtiğinde.
Viyana'da yapılan cenaze törenine.
20 bin kişi katılır.
Cenazesi Merkez Mezarlığı'na gömülür...

Onun ölüm sebebi bellidir.
Çoklu organ yetmezliği nedeni iledir.
Ancak işitme kaybı'nın sebebi.
Günümüzde bile hayli şüphelidir...

Tartışılan nedenler:
Stapedial veya Koklear Otoskleroz.
Sifiliz, Paget Hastalığı, Nörolabirentit.
Nöronal Atrofi, Proliferatif Menenjit'dir...

Tartışmanın ana nedeni.
O yıllarda KBB Uzmanlığı'nın eksikliği.
KBB alanında uzmanlaşma bilindiği gibi.
Beethoven'in ölümünden 35 yıl daha eski...

Yüksek frekanslarda başlayan.
İlerleyici bir işitme kaybı olması.
"İşitiyorum, anlayamıyorum" diye yazması.
İlerleyici bir SensoriNöral işitme kaybı olası...

İlk İşitme Testleri.
Yani Odyometre'nin keşfi bile.
Beethoven'in ölümünden 52 sene.
Sonrasına kadar gecikmeli...

Otoskleroz hastalığının isminin konulması bile.
60 sene sonra, ancak 1888'lerde.
Bu nedenlerle o dönemlerde.
Kesin tanı konulması hayal edilemezdi bile...

Ancak Beethoven yaşasaydı günümüzde.
Odyolog'larla yapılacak çağdaş İşitme Testleri'yle.
Ve bilgili, becerikli, yetenekli Hekimlerle.
İşitme kaybı düzeltilebilirdi büyük ölçüde...

Beethoven son anda ölüm döşeğinde.
Şöyle söylemişti Latince:
"Plaudite amici, komedia  finita est".
Yani: "Alkışlayın dostlar, komedi bitti".

Alkışlarımız tüm beğenimizle.
250. doğum senesinde.
Beethoven'e...


Beethoven ile ilgili fotoğraflar:
https://photos.google.com/share/AF1QipOh0CPen5euZpQdLKs5lwtchVjUi0tMy-_6rqNsCmGa1nHFv55uPiipNbzEjtn3AQ/photo/AF1QipN2lWjCn7qQbDiZBexNzuCg3-RIJ-5_2I1xNdn-?key=bUE1a1VrUlZmSVN3Rmw5SF96TERzUUw3TzVwbjl3
.