YÜCEL TANYERİ

Ben, Yücel Tanyeri
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela hekimim, yani
Büyücü falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Lojmanda otururum,
Üniversitede çalışırım.
Ne başımda bulut gezdiririm,
Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet.
Ne İngiliz kralı kadar
Mütevaziyim,
Ne de Celâl Bayar'ın
Sabık ahır uşağı gibi aristokrat.
Ispanağı çok severim
Puf böreğine hele
Biterim
Malda mülkte gözüm yoktur.
Vallahi yoktur.
Orhan Veli ile Melih Cevdet'tir
En sevdiğim şairler.
Bir kızım vardır,
İki de torunum pek muteber;
İsmini söyleyemem
Çiçekle uğraşanlar bulsun.
Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım,
Ne bileyim,
Belki daha bin bir huyum vardır.
Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya.
Onlar da bunlara benzer...


Beni, benden iyi anlatan Orhan Veli'ye teşekkürlerimle...

23 Ocak 2023 Pazartesi

YENİCE SİGARASI...

 



Bulgarca söylenişi Enidje.
Almanca söylenişi Yenidze.
Yunanca söylenişi Yanniça.
Osmanlıca, Yenice-i Vardar.
Türkçesi de Yenice...

Şimdi Yunanistan'daki Yenice.
1387 senesinde.
I. Sultan Murat döneminde.
Katılmış Osmanlı Devletine...

Burası 1912 yılında.
Balkan Savaşı sırasında.
Elden çıkmış.
Ama tam 525 yıl bizde kalmış...

Osmanlı Döneminde.
Yenice.
Bağlıydı Selanik Vilayetine.
Ve de ünlüydü Tütün'üyle...

1900 yılı başlarında.
O zamanlar Almanya'da.
Dresden şehrinin  merkezinde.
Ve Elbe nehri sahilinde.
Başlanır bir Fabrika projesine.

Fabrika Mimarı, düzenleyicisi. 
Martin Hammitzsch idi.
Ve Adolf Hitler'in kız kardeşi.
Angela Hitler ile evliydi...

Fabrika yapımı 1909'da bitti.
Bir Cami gibi inşa edilmişti.
On katlı ve tek minareliydi.
Kubbe yüksekliği 20 metreydi.
Ve 600 pencereliydi...

Bu yapı.
Almanya'nın ilk 10 katlı.
Binasıydı ve Mimarı,
Bu yapı Cami'yi anımsattığı.
İçin Nazi Almanyası.
Döneminde Mimarlar Odası.
Kararıyla meslekten atıldı...

Almanya 1899 senesinde.
Fabrikada çalıştırılmak üzere.
Osmanlı'dan Sigara uzmanları istemişti.
Ve 7 Uzman Almanya'ya gelmişti...

Böylece, bu 7 kişi.
Tarihte Almanya'ya gelen.
İlk Türk işçileriydi ve hepsi.
Oldukça önemli eğitimler verdi...

Tütün, Osmanlı'dan alınıyordu.
Dresden'de bu Fabrikaya geliyordu.
Burada 7 Türk Uzmanı gözetiminde.
Sigara imal ediliyordu...

Fabrika Kubbesinin etrafında.
"YENİDZE"(Yenice) yazısı vardı.
Çatısında da.
"Salem Aleikum" yazardı...

Bu Fabrikada.
"Salem Aleikum" ve "Salem Gold".
Sigaraları üretilirdi.
Güzel kutularda satışa verilirdi...

Bu sigaralar Osmanlı döneminde.
YENİDJE ismiyle.
Sonrasında Türkiye Cumhuriyeti'nde.
İnhisarlar İdaresi'nce.
YENİCE adıyla üretildi ve tüketildi...

Dresden'deki Fabrika.
II. Dünya Savaşında.
Bombalandı, hasar aldı, onarıldı.
Ancak 1954'e kadar üretim yaptı.
Sonrasında da kapandı.

Günümüzde burası.
Bir genel Büro binası.
Cam kubbeli kısmı Restoran.
Rengarenk kubbesi ışıklı.
Ve Dresden'in alamet-i farikası...

Dresden eski sigara Fabrikası.
İsim hakkını ABD satın aldı.
Ve meşhur SALEM sigarasını.
Üretti ve uzun yıllar çok sattı...

Kare biçimli, karton kutulu.
Tekel'in YENİCE sigarası.
Uzun yıllar beğeni ile kullanıldı.
1960'lardan sonra satışı azaldı.
Tiryakiler de Yenice'yi bırakmıştı.
Çoktan SALEM'e alışmıştı...

Yunanistan Yenice'sindeki Türkler.
1924'de Türkiye'ye göç ettiler.
Samsun-Alaçam'da bir köye yerleştiler.
Bu köye de Yenice adını verdiler...

Uzun yıllar tütün ürettiler.
Üretimlerini Tekel İdaresine verdiler.
Köprünün altından nice sular aktı.
Sonunda ne SAMSUN sigarası.
Ne Bafra ve ne de YENİCE kaldı...



Yenice ile ilgili Fotoğraflar:
(Tümü internetten alınmıştır)
.

13 yorum:

  1. Hepsi makale gibi güzel, öğretici, ilham verici yazılar. Teşekkürler Yücel Üstadım.

    YanıtlaSil
  2. Çok güzel bir öykü; ellerinize sağlık..

    YanıtlaSil
  3. Muhteşem bir öykü ve üslup .Bravo Yücel hocam.A.Tekin Akın

    YanıtlaSil
  4. SEVGİLİ YÜCEL SELANİK KÖKENLİYİM VE BABAM BİR "YENİCE" TİRYAKİSİYDİ. 10 YAŞLARIM CİVARINDA BABAMIN BU SİGARASINDAN ARAKLAYIP İÇME HATASINI YAPMIŞTIM. SENİN BLOGUN O ZAMANI ANIMSATTI. AYRICA "YENİCE" NİN ÖZ MEMLEKETİMİN BİR YÖRESİ OLDUĞUNU ÖĞRENMİŞ OLDUM.
    SAĞOL, SEVGİLERİMLE, Nail Atilla Renkmen

    YanıtlaSil
  5. Sevgili ağabeyim. Kaleminize sağlık. Mükemmel bilgi. 👏👏

    YanıtlaSil
  6. Teşekkür ederim Evliyai Sani kardeşim. Vardar Yenicesi Osmanli'da önemli bir ekin merkezi idi. Ayrıca, emekli askerlerin yerleşim yeri idi. Selâm ve muhabbetle MK FPT

    YanıtlaSil
  7. Süper bilgiler veriyorsunuz .Emeklerine ve kaleminize sağlık .

    YanıtlaSil
  8. Yeniceli okumuslar arasinda sairler, tarihciler, hikâyeciler, felsefeciler, din adamları vs yetişmiştir. Eski tüfekler (Emekli yeniçeriler) orayı mekân edilmişlerdi. Selâmlar MK

    YanıtlaSil
  9. Biligiler için teşekkürler Yücel Bey.

    YanıtlaSil
  10. Harikasınız Yücel Hocam 👏🏻
    Eğlenceli sunum uslubunuzla, yine bilgilendik. Sağolunuz 🙋🏻‍♂️

    YanıtlaSil
  11. Dedemin sevdiği sigaradır. Bilmediğim konu hakkında bilgilendim. Sağolasınız dostum

    YanıtlaSil
  12. Sayenizde geçmişe yolculuk yaptım. Yaşamım boyunca sigara içmedim. Ama, sigara koleksiyonum vardı. Zaman geçtikçe sigaraları boşaltıp paketlerini bir deftere yapıştırdığımı anımsıyorum. Taşınmalar sırasında yitirdim. Şimdi elimde olsa çok ilginç bir nesne olurdu.

    YanıtlaSil
  13. Yücel abi harika bir bilgi, ilk defa duydum 🙏❤️👏👏👏

    YanıtlaSil