YÜCEL TANYERİ

Ben, Yücel Tanyeri
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela hekimim, yani
Büyücü falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Lojmanda otururum,
Üniversitede çalışırım.
Ne başımda bulut gezdiririm,
Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet.
Ne İngiliz kralı kadar
Mütevaziyim,
Ne de Celâl Bayar'ın
Sabık ahır uşağı gibi aristokrat.
Ispanağı çok severim
Puf böreğine hele
Biterim
Malda mülkte gözüm yoktur.
Vallahi yoktur.
Orhan Veli ile Melih Cevdet'tir
En sevdiğim şairler.
Bir kızım vardır,
İki de torunum pek muteber;
İsmini söyleyemem
Çiçekle uğraşanlar bulsun.
Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım,
Ne bileyim,
Belki daha bin bir huyum vardır.
Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya.
Onlar da bunlara benzer...


Beni, benden iyi anlatan Orhan Veli'ye teşekkürlerimle...

21 Temmuz 2023 Cuma

EL CEZERİ...

- 17 Haziran 2023, Cizre-Şırnak -

"Bir gün yaptığım makinaları sunmak için Sultanın huzuruna çıkmıştım. Sultan bana şöyle dedi: Eşsiz makinalar yapmışsın. Bu kadar zahmetle inşa ettiğin bu araçlar kaybolup, gitmesin. İcat ettiğin bu şeyleri resimleri ile birlikte benim için bir kitapta toplamanı istiyorum. Kabul ettim. Zaten başka seçeneğim yoktu". 

İsmail El Cezeri, Kitab-ül Hiyel, 1206

....................

Cizre'ye gidiyorsunuz.
Nuh Peygamber'in mezarını ziyaret ediyorsunuz.
Üç adam boyu bir mezarla karşılaşıyorsunuz.
"Ne kadar büyük bir adammış" diyorsunuz...

Oradan çıkıyorsunuz.
Tam karşısında küçük bir Türbe görüyorsunuz.
Hiç de önemsemiyorsunuz.
"Kimmiş, bir bakalım" diyorsunuz.
Küçücük bir tanıtıma rastlıyorsunuz...

İsmail El-Cezeri ismini okuyorsunuz.
Pirinç bir tanıtım levhası görüyorsunuz.
1153-1233 arası yaşadığını öğreniyorsunuz.
Yanda renkli ve düzgün bir çizimden.
Robotik Bilimin öncüsü olduğunu biliyorsunuz...

İsmail El Cezeri.
1153 senesiydi.
Cizre'de dünyaya geldi.
1233 yılında 80 yaşında vefat etti...

Bundan 850 yıl önce.
Ortaçağ'da yaşadı.
Bu dönemin karanlığını.
Bilgisiyle, becerisiyle aydınlattı...

İsmail El Cezeri.
Cizre'de, Kürt Medresesi.
Camia'da mekanik konusunda eğitildi.
Fizik bilgileri öğretildi...

Artuklu Sultanı'nın daveti üzerine.
1181 senesinde.
Gitti Amed (Diyarbekir)'e.
25 sene süresince.
Reis el âmal (Başmühendis) ünvanıyla.
Hizmet etti Artuklu'ya...

Ait olan El Cezeri'ye.
"Kitab fi Marifat al Piyal al Hendessiye".
Başlıklı kitap Amed'de.
Artuklu Hükümdarı için 1206 senesinde.
Alındı kaleme...

Kitap, Arapça dilinde yazılmıştır.
Ve içinde 50 kadar renkli çizim vardır.
Eser, 20 yüzyılın başında Alman diline.
1974'te de çevrildi İngilizce'ye...

Bu eserin Türkiye'de beş tane.
Dünyada ise 16 adet kopyası bilinmekte.
Bunlardan 4 tanesi Topkapı Müzesi'nde.
Biri de kayıtlı Süleymaniye Kütüphanesi'nde.
El Cezeri, kitabın tüm resimlerini. 
Çizen de renklendiren de kendisi...

El CezeriOrtaçağ'da.
Otomatik makinaların yapımıyla.
Ve büyük mekanik bilgi ve becerisiyle.
Sibernetiği uygulayan ilk kişi...

Su gücü ve basıncın kullanıldığı bilgiler.
Bununla yapılan Makinalar, Kilitler, Saatler.
Otomatik kaplar, Su çeken aygıtlar, Fıskiyeler.
Dişli çarklar, Tulumbalar, İbrikler...

Bunların bir bölümü de.
Çizimlerinden yapılmış günümüzde.
Ve mükemmel çalıştığı görülmekte...

Ayrıca, Diyarbakır Ulucamisinde.
Yaptığı Güneş Saati de.
Günümüzde bile.
Halen doğru zamanı göstermekte...

Cizre Ulu Camisi ana kapısı.
İki Ejder ve bir Arslan'lı. 
13. yüzyıl yapımı Tokmağı.
El Cezeri'nin muhteşem bir yapıtı...

Lenardo da Vinci'den.
300 yıl önce yaşamış El Cezeri.
800 yıl öncesinin önemli bir bilim insanı. 
Türbesi ve Mezarı.
Nuh Peygamber'in türbesinin yanı...

Onun kadar tanınmasa da.
O çağdan bu çağa.
İsmail el Cezeri'nin.
Bilime katkıları ortada...



El Cezeri ile ilgili Fotoğraflarım:

Filli Su Saati videosu (İngilizce) :

.

10 yorum:

  1. Yücel abi eşsiz bir bilgi. Teknoloji ile ilgilenenlerin bilmemesi büyük eksiklik olur. Elinize sağlık

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teknoloji ile ilgilenenler biliyorlardır diye düşünüyorum.

      Sil
  2. Levent Özlüoğlu

    YanıtlaSil
  3. Billig dagarcigimiza birseyler daha girdi. Ellerinize saglik Yücel Bey.

    YanıtlaSil
  4. Sayenizde görmüş olduk. Emeğinize sağlık. Selamlar

    YanıtlaSil
  5. Hocam bu sıkıcı sıcak günlerde içimizi serinletiyirsunuz emeğinize sağlık kolay gelsin CEMİL PİRDAL ve ailesi SAMSUN

    YanıtlaSil
  6. Kolay gelsin. Biz de kendimizi bir şey sanıyoruz. Geçtiğimiz yillarda Kilis'te olağan üstü bir usta vardı. Cem bilir herhalde. Selâm ve muhabbetle Mustafa Kahramanyol

    YanıtlaSil
  7. Sevgili hocam, bu değerli bilgiler için sonsuz teşekkürler. Çok sağoiun, varolun.

    YanıtlaSil
  8. Çok eski yıllardaki bu bilginlerin hep Mezopotamya bölgesinden çıkması YARADAN'IN bir armağanı olsa gerek..Teşekkürler Ýücel hocam yine size has üslubunuzla güzel bilgiler edindik.Sağlık ve enerjiniz daim olsun

    YanıtlaSil
  9. Yine çok değerli bilgiler paylaştınız çok teşekkür ederiz :)

    YanıtlaSil