SREBRENİTSA...

- "çocukları küçük kurşunla öldürürler, değil mi anne"
                                          

11 Temmuz 1995'di.
Çocuk bilmek istedi.
"Küçük kurşun kullanırlardı", değil mi.
Kurşunun kalibresi hiç bilinemedi...

...............

Yugoslavya, Federal bir Cumhuriyetti.
Farklı etnik ve dinsel yapılar içermekteydi.
Josip Tito, bu farklı yapıları 1945'de birleştirmişti.
35 yılı aşkın zaman güzel biçimde idare etmişti...

Mareşal Tito, 1980 yılında öldü.
Ülkedeki siyasal karışıklıklar 10 yıl kadar sürdü.
Aliya İzzet Begoviç, Bosna'nın başına geçti.
1992'de referandum sonucu bağımsızlık ilan etti...

Ayni yıl Sırplar, Boşnaklar'a savaş  başlattı.
Saraybosna'da ekmek kuyruğunda bomba patlatıldı.
Bu ilk saldırıda 17 kişi öldü, 108 kişi yaralandı.
Olaylar 3.5 yıl sürdü, büyük facialar yaşandı...

Zaman içinde bölgede büyük yıkımlar oldu.
İnsanlar öldürüldü, şehirler bombalandı.
Siviller yaralandı, esir alındı, göçler başladı.
Büyük bir kesim kamplarda kaldı...

Büyük olaylar Sırbistan sınır bölgesinde yaşandı.
Sırpların işgaliyle Srebrenitsa korumasız kaldı.
Mart 1993'de bölge Sırplar tarafından tecrit edildi.
Kamplarda açlıktan ölümler başladı...

9 Temmuz 1995 tarihiydi.
Devlet Başkanı Karaciç, Srebrenista'nın alınmasını emretti.
NATO ordusu koruma için BM'lerin emrindeydi.
BM, 25 bin Boşnak mülteciyi korumakla görevliydi...

Hollanda'lı Thom Karremans adlı.
Bir komutan Srebrenista'yı Sırp askerlerine bıraktı.
11 Temmuz 1995'de, Ratko Mladiç komutasındaki.
Sırp ordu birlikleri de Srebrenista'ya girdi...

Srebrenitsa'daki Sırp vahşeti ve katliamı.
Doruğa çıktı.
5 gün boyunca sürdü.
Ve tam 8372 Boşnak öldürüldü...

Sırp asker ve militanlar
Cesetleri parçaladılar.
Kimlikleri belli olmasın istediler.
Ve parçaları ayrı ayrı 64 toplu mezara gömdüler...

Sonradan yapılan uzun DNA çalışmalarıyla.
2013 yılında, katliamdan 18 yıl sonra.
Ancak 409 kişinin kimliği belirlendi.
Ve törenle toprağa verildi...

Lahey Adalet Divanı.
Bu katliamı ve soykırımı.
Bosna Kasabı olarak bilinen komutanı.
Ratko Mladiç'i müebbet hapis'le cezalandırdı...

44 ay süren Srebrenitsa kuşatması.
Ve savaş suçlusu.
Sırbistan Devlet Başkanı.
Radovan Karaciç de 40 yıl hapis cezasına çarptırdı...

Tabii ki bu cezalar.
Bu yaptırımlar.
Onbinlerce yitmiş canı, yıkılmış yuvaları.
Geri kazandırmadı...

Yaşanan 2.5 yılda.
Bosna'da.
Ve Srebrenitsa'da.
Çok büyük acılar kaldı arkada...

Bu acıyı yaşıyorsunuz her yerde.
Bosna Hersek'de.
Saraybosna'da, Mostar'da.
Ve de Srebrenitsa'da...

Srebrenitsa soykırımının.
Bu sene 23. yılıydı.
11 Temmuz'da olayın anma törenleri vardı.
8372 kişi anılacaktı...

Ayni gün Saraybosna'dan erken çıktık yola.
Büyük bir araç konvoyuyla.
Ulaştık Srebrenista'ya.
3 saate dura, kalka yolda...

Potocari Anıt Mezarlığı.
Oldukça kalabalıktı.
Gruplar halinde gelenler vardı.
Çoğu ölenlerin yakınlarıydı...

Üzülenler, sessizce ağlayanlar.
Kardeşler, bacılar, analar, babalar.
Mezar başında el açıp, dua okuyanlar.
Hep oradaydılar...

Kimlik tanımlaması.
Yeni yapılan, bu yıl tamamlanan.
35 şehidin cenazesi.
Ayni gün toprağa verilecekti...

Dolaştık üzüntüyle, acıyla.
Binlerce kabir arasında.
11 Temmuz'da Srebrenitsa'da.
Soykırımın 23. yılında...

Sonrasında gezindik Akü Fabrikasında.
Soykırım Sergisi'nin sergilendiği koridorlarda.
İnsanların öldürüldüğü karanlık ortamda.
Ve bulunan cenazelerin toplandığı hangarlarda...

Yaşamını yitirenler de.
Acıları çekenler de.
Hiç unutulmayacak anılarda.
Suçlular cezalandırılmış olsa da...


Srebrenitsa Potocari Anıt Mezarlığından fotoğraflar:
https://photos.google.com/share/AF1QipMfpKCZ-hDPdyL2EqNNwxVTDSjdpAMx5oOTTXBsGd3BUMV-DqM4m3ORRwCRVKM1pw/photo/AF1QipNnYV68mrIthWmKNOiLrJh4C7um3mp59-yG5HQT?key=d1dla3BwTWVzVkQxcW54VDVCZi1lX01HRWg5eXBn

.