YÜCEL TANYERİ

Ben, Yücel Tanyeri
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela hekimim, yani
Büyücü falan değilim.
Burnum var, kulağım var,
Pek biçimli olmamakla beraber.
Lojmanda otururum,
Üniversitede çalışırım.
Ne başımda bulut gezdiririm,
Ne sırtımda mühr-ü nübüvvet.
Ne İngiliz kralı kadar
Mütevaziyim,
Ne de Celâl Bayar'ın
Sabık ahır uşağı gibi aristokrat.
Ispanağı çok severim
Puf böreğine hele
Biterim
Malda mülkte gözüm yoktur.
Vallahi yoktur.
Orhan Veli ile Melih Cevdet'tir
En sevdiğim şairler.
Bir kızım vardır,
İki de torunum pek muteber;
İsmini söyleyemem
Çiçekle uğraşanlar bulsun.
Ehemmiyetsiz şeylerle de uğraşırım,
Ne bileyim,
Belki daha bin bir huyum vardır.
Amma ne lüzum var hepsini sıralamaya.
Onlar da bunlara benzer...


Beni, benden iyi anlatan Orhan Veli'ye teşekkürlerimle...

17 Eylül 2020 Perşembe

FRANSIZ HOROZU...

 


İzmir'in bir ilçesi Foça.
Kuruldu MÖ 9. yüzyılda.
Antik İyonya'da.
Adını Phokaia'dan (fok balığı) almakta...

Foça'lılarca.
Fok balığı simgesi çok önemli ama.
Daha da önemlisi bunun yanında.
Fransa Horozu simgesi aslında...

Horoz, Phokaia'lıların sembolüymüş
Horoz heykellerini koyarlarmış. 
Dört bir yana. 
Teknelerinin burnuna, binalarına.
Sokaklarına, tapınaklarına...

Günümüzdeki Foçalıların inancına göre.
Fransızların Horoz sembolüne.
Köken oluşturmuş Foça'lar geçmişte.
Foça'lıların Marsilya'ya göç etmeleriyle...

Gerçeklere göre.
Kuşatılmış Phokaia, MÖ 600'lerde.
Persler tarafından günlerce.
Sonunda izin istemişler sadece bir gece...

Persler ertesi gün Phokaia'ya girmiş.
Ama Foçalılar ortada yokmuş.
Foça halkı gece kenti terk etmiş.
Teknelerine binmiş denize açılmış.
Marsilya'ya ulaşmış ve bu kenti kurmuş...

Bugün Marsilya Limanına girdiğinizde.
Karşılaşırsınız şöyle bir bilgilendirmeyle:
"Küçük Asya Foça'dan gelen denizcilerle
Marsilya kuruldu MÖ 600'lü senelerde..."

Foça yakınlarında arkeologlar.
Antik bir Horoz kabartması bulurlar.
1899 yılında Marsilya'nın kuruluş yıl dönümünde.
Hediye edilir kente giden Foça'lı yöneticilerce.
Bunun bir kabartma örneği Marsilya kentine...

Marsilyalılar buna bir nazire yapmışlar.
1966'da Foça'ya gelmişler.
Foça'da ilk Fransız Tatil Köyü'nü kurmuşlar.
Ve ülkemizde ilk Turizm hareketini başlatmışlar...

Bu kez de 2009 Haziran'ında Foça iskelesinde.
12 m boyunda ve 20 küreği ve yelkeniyle.
Bir tekne hareket eder ayni rota üzerinde.
1700 mil yol yapar ve ulaşır Marsilya'ya 56 günde...

Foça'lılar 9 sene sonra, 2018 yılında.
Bu kez bir Horoz Heykeli yaptırırlar.
Foça'daki Marsilya Meydanı'na.
Heykel Sanatçısı Eşber Karayalçın'a...

Büyük, güzel ve çelik bir heykeldir.
Foça'da bir anı simgesidir.
Horoz kanatları açık diklenmektedir.
Foçalılar bu heykeli çok sevmektedir...

Foçalılar.
Her ne kadar.
Horoz simgesinin gittiğine inansalar da.
Foça'dan Marsilya'ya... 

Ancak Fransızlar, Fransız kalırlar. 
Buna pek inanmazlar.
Horoz simgesinin Foça'yla.
İlişkili olduğuna...

Öncelikle. 
Bu simge.
Fransa'nın resmi bir.
Simgesi değildir...

Le coq France.
Bir söz Galyalılar'dan kalma.
Gallus kelimesi Latince'de
Eş anlamda Galyalılar (Gallus) ile...

Yani, Galya'nın sakinleri.
Anlamındaki Gallus kelimesi.
Horoz anlamındaki.
Gallus ile hemen hemen ayni idi...

Galya ülkesinin sınırları.
Yaklaşık bugünkü Fransa haritası.
Keltler yerleşmiş buraya MÖ 100'lerde.
Romalılar burayı işgal edince de.
"Galyalılar" demişler buradaki Keltler'e...

Sözün özü: Le coq (horoz) France.
Galyalılar anlamındaki Gallus ile.
Gallus anlamındaki Horoz nedeniyle.
Horoz simgesi, girmiş Fransız kültürüne...

Goscinny'in yazdığı, Uderzo'nun resimlediği.
Fransızlar'ın en ünü çizgi roman serisi.
Asterix ve Oburix tiplemeleri.
Anlatır Galyalılar'ın bu bölgedeki serüvenlerini...

Horoz simgesi Fransa'da her yerde.
Çeşitli şehirlerde heykellerde.
Paralarda, pullarda, T-şortlarda.
Hatta Fransa Milli Takımı'nın formasında...

Horoz simgesi Fransa'ya Foça'dan da gitse.
Galyalılar'dan da gelse.
Horoz, önemli bir obje. 
Fransa kültüründe...

Neyse.
Bu günlerde.
Fransa'daki sokak gösterileriyle.
Fransa'nın başı ciddi biçimde dertte...

Horozun bir özelliği de gezinmesi çöplükte.
Her zaman ayakları pislik içinde.
Ayakları pislik içinde olup da halâ.
Ötebilen tek hayvan Horozdur da...


Fransa'nın simgesi Horoz fotoğraflarım:
.

5 yorum:

  1. Bu yazını çok beğendim,Sevgili Yücel.Foça ile ilgili mitolojik Sirenlerin öyküsü var.Foça ile ilgili bir yazı yazma hazırlığım var.Foça'da çeşitli tarihlerde çektiğim fotoğrafları bir araya getirmeye çalışıyorum.Bilgilendirdiğin için teşekkürler.Sağolasın.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adımı belirtmeyi beceremedim, yukarıdaki yorumda. Danyal ÂŞIK

      Sil
  2. Fotoğraflar ve içeriği, tespitlerini ile harika bir paylaşım,tesekkürler.
    Işık Selik

    YanıtlaSil
  3. Her zaman olduğu gibi araştırmacı gazeteciliğin ötesinde bir çalışma olmuş. Tebrik ediyor, canı gönülden kutluyorum saygıdeğer hocam... sevdiklerinizle birlikte Sağlıklı günler geçirmenizi diliyorum

    YanıtlaSil
  4. Yazi ve resimler icin tesekkurler hocam.

    YanıtlaSil