Osmanlı İmparatorluğu.
Dış borç ödemelerini durdurduğunu.
İlân ettiğinin ertesinde.
Ortaya çıktı kısaca Regie ismiyle...
"Memalik-i Osmaniye Duhanları
Müşterek’ül Menfaa Reji Şirketi".
Yani "Osmanlı İmparatorluğu Tütünleri
Kazanç Ortaklığı Tekeli Şirketi"...
Regie, kuruldu Osmanlı, Alman ve Avusturya.
Bankaları ortaklığıyla 1883 yılında.
4.5 milyon Osmanlı Lirası sermayeyle.
Osmanlı’nın mali iflasını izleyen dönemde...
Tütün ve sigara vergilendirilecek.
Elde edilen gelirle de.
Dış borçların bir bölümü.
Bununla ödenecekti...
Tütün Fabrikaları kuruldu hızla.
Önce 1884'te İstanbul'da.
Sonra 1887 yılında Samsun'da.
Ve 1895'de de İzmir ve Adana'da...
Hızla üretime başladı.
Bu fabrikalar.
Kısa sürede.
Epey yol aldılar...
Örneğin daha ilk on yılda.
500 işçi ve 12 uzmanla.
Üretilmiştir 60 ton sigara.
Yalnızca Samsun Regie Fabrikası'nda...
Tütün iyi bir gelir kaynağıydı.
1 milyon kilo işlenmişti 1905 yılında.
Ödeniyordu borçlar da.
Büyük bir hızla...
Reji'nin kaldırılması düşünülür.
1911 yılında.
Ancak kalır bu karar yarıda.
Balkan Savaşı'nın çıkmasıyla...
Uzatılır imtiyazlar.
Reji şirketiyle.
1913 tarihli bir protokol ile.
15 yıl süreyle...
Cumhuriyet'in ilanının ertesinde.
13 Haziran 1923 İzmir İktisat Kongresi'nde.
İmtiyazlar yeniden gözden geçirilir.
Tütün vergisi kaldırılır oy birliğiyle...
1925 senesinde de.
Osmanlı'nın Tütün Reji'si.
Satın alınarak 4 milyon TL'ye.
Reji devletleştirilir yeni Hükümetimizce...
Regie ismi değiştirilir.
İnhisarlar İdaresi'ne çevrilir.
Daha sonraki senelerde de.
Tekel diye bilinecektir...
Cumhuriyet'ten sonra.
Sigara imalâtı devam eder.
Samsun'da.
Samsun Tütün Fabrikası'nda...
Kulüp, Birinci, Bafra,
Bahar, Asker, Yenice.
Samsun filtreli ve filtresiz sigara.
Üretilir yıllarca özenle burada...
Üretim durdurulur.
Bu fabrikada.
1994 yılında.
Tam 107 yıl sonra...
Uzun süre boş kalır.
Tinercilere mekân olur.
Sonra karar alınır.
Buraya bir AVM yapılacaktır...
100 yıllık üretimden sonra.
50 milyon TL'lik bir yatırımla.
45 önemli "marka"sıyla.
Günümüzde bir tüketim alanına.
Dönüşmüştür artık bu fabrika...
Samsun Tütün Fabrikası fotoğrafları:
https://photos.google.com/album/AF1QipPcp9huKMgGd7AwfraHJ56wOSUFHryZDWyThenz/photo/AF1QipMi1K8K1RINLCq8USf-5iOmUtT8Jzdl8GdA_0FO
.
