17 Eylül Cumartesi, Tus
Asıl adı; Ebu’l-Kasım Mansur denilir,
Yaşamı hakkında bilgiler yetersizdir,
Tus şehrinde soylu bir aileye mensuptur,
Farsça ve Arapçaya vakıf bir âlimdir.
Halk efsanelerini kapsayan eser yazmış,
Adını da “Şahname” olarak belirtmiş,
Eseri Gazneli Mahmud’a takdim etmiş,
Sultan Mahmud’un hayranlığını kazanmış.
Saraydaki vezir kıskanır bu şairi,
Yerine getirmemiş Sultanın emrini,
Sultan “Altmış bin beyite verin” der,
Vezir “Altın yerine gümüş verip” horlar Firdevsi'yi.
Onuru kırıldığını düşünüp ayrılmış,
Firdevsi, Herat ilinde dostuna sığınmış,
Sultana övgü yazıp camiye asmış,
Sultan Mahmud duyup altınları göndermiş.
Altınlar geldiğinde Firdevsi ölmüştü,
Ulak altınları onun kızına götürdü,
Firdevsi’nin kızı altını alınca ağladı,
Keseyi açmadan hayır kurumuna bağışladı.
İran tarihini şiirle anlatmıştır,
Bu eser çok yalın bir dille yazılmıştır,
Güçlü şairin güçlü şiiri denilmiştir,
Bir belge olarak bugüne ulaşmıştır.
Yaşamı hakkında bilgiler yetersizdir,
Tus şehrinde soylu bir aileye mensuptur,
Farsça ve Arapçaya vakıf bir âlimdir.
Halk efsanelerini kapsayan eser yazmış,
Adını da “Şahname” olarak belirtmiş,
Eseri Gazneli Mahmud’a takdim etmiş,
Sultan Mahmud’un hayranlığını kazanmış.
Saraydaki vezir kıskanır bu şairi,
Yerine getirmemiş Sultanın emrini,
Sultan “Altmış bin beyite verin” der,
Vezir “Altın yerine gümüş verip” horlar Firdevsi'yi.
Onuru kırıldığını düşünüp ayrılmış,
Firdevsi, Herat ilinde dostuna sığınmış,
Sultana övgü yazıp camiye asmış,
Sultan Mahmud duyup altınları göndermiş.
Altınlar geldiğinde Firdevsi ölmüştü,
Ulak altınları onun kızına götürdü,
Firdevsi’nin kızı altını alınca ağladı,
Keseyi açmadan hayır kurumuna bağışladı.
İran tarihini şiirle anlatmıştır,
Bu eser çok yalın bir dille yazılmıştır,
Güçlü şairin güçlü şiiri denilmiştir,
Bir belge olarak bugüne ulaşmıştır.
Abdullah Yaşar Erdoğan
Siyasetname kitabının müellifi.
Selçuklu Devletinin Veziri.
Nizamül Mülk'ün doğum yeri.
Tus kenti...
Selçuklu Devleti'nin İslâm alimi.
Filozofu ve Müderrisi.
Al-Gazali.
O da Tus kentli...
En büyük askeri ve siyasi.
İlerlemeleri kaydetti.
Ve meşhur Abbasi Halifesi.
Harun Reşit de Tus'da vefat etti...
İran'ın millî şairi.
Firdevsî.
Onun da doğum yeri.
Tus kenti...
Meşhed'e.
22 km mesafede.
Yarım saat içinde.
Ulaşabiliyorsunuz bu kente...
Kentin en önemli yeri.
Firdevsî'nin kabri.
Koca bir park içinde.
Önemli bir mimari eseri...
Firdevsî.
İran edebiyatının.
En önde gelen.
Millî bir şairi...
60 bin beyitli.
Şahname adlı eseri.
Anlatıyor.
İran tarihini...
Firdevsî'nin bu eseri.
Arap-İslâm hakimiyeti.
Nedeniyle unutulmaya yüz tutmuş lisanı.
Yeniden canlandırmış Farsça'yı...
Okunur günümüzde bile.
Şahname.
Hanelerde, özel kahvehanelerde.
Gündüz-gece güzel sesli dervişlerce...
Yakındaki Harun Reşit dönemi.
Haruniye Medresesi'nin gezilmesi.
Ve Meşhed'e dönülmesi.
İle sona eriyor bu güzel İran gezisi...
Havaalanına gidiyoruz.
Uçağımıza biniyoruz.
Şairleriyle, şiirleriyle kültürüyle.
Yaşayan bu ülkeye veda ediyoruz...
Tus şehri Fotoğraflarım:
Şahname Videosu Farsça ve Türkçe: